Obiecany konkurs

Czy wiecie, jak wiele wynalazków zawdzięczamy niemieckim naukowcom? Ja też nie znam ich wszystkich, ale lektura kilku artykułów uświadomiła mi, że liczba ich jest bardzo duża. Nie podam wam gotowego rozwiązania. To jest ZADANIE KONKURSOWE dla was. Zaglądnijcie na tę stronę. Otwórzcie znajdujące się tam zakładki dotyczące różnych okresów historycznych. Możecie też na własną rękę pobuszować w internecie. Kto wymieni najwięcej niemieckich wynalazków , otrzyma ocenę bardzo dobrą lub celującą. Nie zapomnijcie o podaniu źródeł waszych informacji. 

Termin dostarczenia prac w formie pisemnej: 17 maja 2013 (piątek).

Powodzenia!

Niemieckie idee, z których korzystamy niemal każdego dnia...

Nie wierzycie? No cóż. To może krótki quiz?

Kiedy ostatnio... - wczoraj / w zeszłym tygodniu/ w zeszłym miesiącu/ w ubiegłym roku/ nigdy

1. ...oglądałeś / oglądałaś telewizję?
2. ...jechałeś / jechałaś samochodem?
3. ...słuchałeś / słuchałaś muzyki w formacie mp3?
4. ...wykonano ci zdjęcie rentgenowskie?
5. ...zażywałeś / zażywałaś aspirynę?
6. ...czytałeś / czytałaś coś drukowanego?
7. ...korzystałeś / korzystałaś z komputera?


8. ...miałeś / miałaś na sobie jeansy?
9. ...myłeś / myłeś zęby?
10. ... piłeś / piłaś herbatę ekspresową?

Czasowniki posiłkowe - nie do jedzenia ;)

Znacie z historii, albo z literatury takie stwierdzenia, że jakiś dowódca prosi o posiłki, czyli o dodatkową pomoc rezerwowych oddziałów...
Takie jest w uproszczeniu zadanie czasowników posiłkowych - pomagają one w tworzeniu czasów przeszłych, przyszłych i strony biernej w języku niemieckim. Ich niemiecka nazwa Hilfsverben wywodzi się właśnie od słów: Hilfe f (pomoc) i Verb n (czasownik). Jest ich w języku niemieckim kilka. Nam potrzebne są na razie dwa: haben i sein.

Czas przeszły Perfekt tworzy się za pomocą osobowej formy jednego z tych czasowników i formy Partizip II, którą omawiałam w poprzednich dwóch postach.

Jak zdecydować, czy w zdaniu użyć haben czy sein?
Przyjrzyjcie się przykładom:

Ich habe meine Ferien zu Hause verbracht. Spędziłam ferie w domu.
Ich habe ein bisschen ferngesehen. Trochę oglądałam telewizję.
Meine Familie hat mit mir Brettspiele gespielt. Moja rodzina grała ze mną w gry planszowe.
Wir haben zusammen gekocht. Wspólnie gotowaliśmy.
Das Essen hat uns geschmeckt. Jedzenie nam smakowało.

Ich bin nach der Schule ins Kino gegangen. Poszłam po szkole do kina.
Dann bin ich nach Hause zurückgekommen. Potem wróciłam do domu.
Wir sind zum Einkaufszentrum gefahren. Pojechaliśmy do galerii.
Wir sind die Treppe hinaufgestiegen. Weszliśmy po schodach na górę.

Maria ist spät aufgewacht. Maria późno się obudziła.
Das Kind ist schwer erkrankt. Dziecko poważnie zachorowało.
J. S. Bach ist in Eisenach geboren. J. S. Bach urodził się w Eisenach.
Mozart ist 1791 gestorben. Mozart zmarł w 1791 roku.
Der Schnee ist getaut. Śnieg stopniał.

Zwróćcie uwagę, że czasownik sein pojewia się w tych zdaniach, które oznaczają przemieszczenie się podmiotu (idzie, jedzie, wraca, wspina się) i tam, gdzie podmiot zmienia stan (śpiący - budzi się, zdrowy - zachorowuje, "nieistniejący" - rodzi się, żywy - umiera). Może również chodzić o przemianę fizyczną (topnienie śniegu).

Istnieją jeszcze trzy czasowniki, które zawsze tworzą czas przeszły z posiłkowym sein. Są to: sein, werden i bleiben.

Pozostałe czasowniki wymagają w czasie przeszłym Perfekt posiłkowego haben.

Poćwicz:
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 2
Ćwiczenie 3
Ćwiczenie 4

Jak oswoić czasowniki mocne i nieregularne?

Nadszedł ten moment... Czy wy też nie lubicie wyjątków? To całkiem zrozumiałe. Ja też ich nie lubię. A lista czasowników, które tworzą formy czasu przeszłego w sposób nieregularny jest całkiem długa. Zanim jednak na dobre wystraszycie się tego posta, spróbuję wam podpowiedzieć, jak łatwiej je zapamiętać.

Nie traćcie czasu na uczenie się tabelki dwa razy. Uczcie się jednocześnie form Imperfekt i Partizip II. Czytajcie i powtarzajcie na głos. Rytm jest waszym sprzymierzeńcem.

Porzućcie listy alfabetyczne. To fakt, że wszelkiej maści słowniki, listy i tabelki prezentują czasowniki nieregularne właśnie w porządku alfabetycznym. To dobrze, bo tak łatwiej je odszukać, ale kiedy musimy sie ich nauczyć, alfabet utrudnia nasze zadanie.

Przeglądnijcie jeszcze raz zasady tworzenia formy Partizip II czasowników słabych. (Poprzedni post). Te zasady sprawdzą się i tutaj. Zobaczcie:

kommen - kam - gekommen

A teraz czasownik rozdzielnie złożony:

zurückkommen -kam zurück - zurückgekommen

I jeszcze nierozdzielnie złożony:

bekommen - bekam - bekommen

Warto poświęcić trochę czasu i wyszukać wśród zadanych do nauczenia czasowników podobnych grup. Sami widzicie, że w efekcie możecie uczyć się nawet trzykrotnie mnie słówek.

A teraz coś specjalnie dla słuchowców.
Uwaga! Nie ma uczniów, którzy mogąuczyć się TYLKO przez jeden kanał (wzrok, słuch, dzialanie). Dlatego z tej metody może korzystać każdy.

Zauważyliście może, że łatwiej zapamiętać tekst, jeżeli jest z melodią?
Łatwiej zapamiętać piosenkę niż wiersz. Prawda?

No to sami stwórzcie piosenkę z czasowników.

Jak? - Poszukajcie rymów.
Podaję kilka dla przykładu:

rennen - rannte - gerannt
kennen - kannte - gekannt

springen - sprang - gesprungen
singen - sang - gesungen

denken - dachte - gedacht
bringen - brachte - gebracht

Teraz poszukajcie wygodnej do podłożenia melodii. Może taka?Piosenka z czasownikami

A może sami coś wymyślicie?
Rap? Hip-hop? Co tylko chcecie!

A teraz wreszcie lista, którą otrzymaliście w tym roku szkolnym. Tak na wszelki wypadek, gdyby komuś zginęła ;)

Oryginalna lista pochodzi stąd.

Opowiadamy o przeszłości...

Jak widać w tytule, będzie co nieco o czasie przeszłym. W języku niemieckim będziecie stosować dwa gramatyczne czasy przeszłe. Imperfekt (czas przeszły prosty) i Perfekt (czas przeszły złożony).
Umawiamy się tak:
Dla czasowników haben, sein i modalnych używajcie czasu Imperfekt.
Ich war in den Ferien zu Hause. Ich wollte mich erholen, etwas lesen. Ich musste natürlich auch ein bisschen arbeiten. Ich hatte eine schöne Zeit...
Dla pozostałych czasowników bezpieczniej jest używać czasu Perfekt:
Ich bin später aufgestanden. Ich habe viel Zeit mit meiner Familie verbracht. Wir haben zusammen gespielt, gelacht und lange Spaziergänge gemacht. Wir sind auch ins Kino gegangen und haben einen tollen Film gesehen.
Kilka słów o zasadach.

Imperfekt.
Czasowniki odmieniają się tak, jak modalne w czasie teraźniejszym. Zobaczcie:

	haben	sein	wollen	sollen	müssen	können	dürfen	mögen
ich	hatte	war	wollte	sollte	musste	konnte	durfte	mochte
du	hattest	warst	wolltest	solltest	musstest	konntest	durftest	mochtest
er/ sie/ es	hatte	war	wollte	sollte	musste	konnte	durfte	mochte
wir	hatten	waren	wollten	sollten	mussten	konnten	durften	mochten
ihr	hattet	wart	wolltet	solltet	musstet	konntet	durftet	mochtet
Sie/ sie	hatten	waren	wollten	sollten	mussten	konnten	durften	mochten

Formy 1. i 3. osoby liczby pojedynczej są identyczne. Pozostałe formy mają "zwyczajne" końcówki.

Spróbójcie sami. Tutaj znajdziecie ćwiczenie z czasownikami haben i sein.

 Perfekt
Na drugim miejscu w zdaniu widzicie czasownik posiłkowy haben, albo sein. (Jak zdecydować, który z nich, dowiecie się w kolejnych postach.) Występuje on w formie czasu teraźniejszego i jest odmieniony zgodnie z podmiotem. Znaczenie zdaniu nadaje czasownik, który jest na końcu. Występuje on w nieodmiennej formie Partizip II.

Formy Partizip II czasowników mocnych i nieregularnych uczymy się na pamięć. Jak? O tym będzie w kolejnym poscie.

Formy regularne:

Przypomnij sobie, jak zbudowany jest czasownik:

Wyraźnie widać jego temat i końcówkę.

Niektóre czasowniki mają jeszcze przedrostek:

Ten przedrostek tworzy czasownik rozdzielnie złożony.

Ten przedrostek tworzy czasownik nierozdzielnie złożony.

A tak tworzymy formy Partizip II:

machen 

Przed tematem dodano "ge-" , a po temacie "-t".

aufmachen

"-ge-" wstawiono pomiędzy przedrostek a temat. Na końcu znowu jest "-t"

vermachen

Tym razem "ge-"  nie występuje, natomiast "-t" jest jak zwykle na końcu.

Tak samo będzie, kiedy czasownik kończy się na -ieren. 

Spróbuj poćwiczyć tutaj.